Duik in troebel water.
Bij duiksport dacht ik altijd: "Gedoe met een hoop uitrusting aan 't lijf" en "wil het leuk zijn, moet je minstens naar Barbados ofzo".
Op een saaie zondagmiddag las ik op Internet dat er een introductieweekeind "Duiken voor invaliden" werd georganiseerd in Landal Greenparks nabij Nijmegen, samen met de IAHD.
Gratis proefduiken? Dus het kostte niets en ik kon er alleen maar nat van worden? Doen dan maar..... toch?
De IAHD is een internationale organisatie die zorgt voor het opleiden van duikinstructeurs voor gehandicapten.
Bij aankomst in Landal Greenparks bleek sportduiken inderdaad mogelijk met vele variaties van lichamelijke handicaps. Spastisch, MS- of dwarslaesie rolstoelgebonden hoeft geen belemmering te zijn.
Er duikt zelfs iemand met een hoge dwarslaesie. Dus met mijn beenamputatie moest het altijd lukken.
Zo kwam het dat ik op een zondagmorgen in september aan de rand van een recreatieplas kou zat te lijden.
Keek naar beneden en als een monsterachtig grote rubberen voorhuid hing de pijp van het duikpak bij mijn stomp slap naar beneden.
Met veel moeite had ik mij van top tot teen in deze tweede huid, een z.g. "wetsuit" gewrongen. Geholpen door Mieke en instructeur Erik.
Zo'n wetsuit is een isolerend, neopreen rubberen duikerspak waarbij een uiterst dun laagje water tussen pak en huid komt te zitten.
De slappe pijp moest nog dichtgebonden worden en met een nonchalant gebaar ritste Erik de loze pijp, net onder mijn stomp dicht met een tie-rip.
"Auw" riep ik; en geschrokken keek Erik mij aan. Van zijn stuk gebracht door..... het ruw afbinden van een been misschien?
Enige momenten later kwam hij weer bij zijn positieven en keek me verdwaasd aan. Ik nam hem in de maling, had hij door. Even was hij beetje boos op me, maar wel gelijk helemaal wakker.
Trimvest met persluchtfles vastgespen, loodgordeltje van 10 kilo om, één duikschoen met één flipper aan, fles open, druk controleren, bril bespuwen en opdoen, ademautomaat tussen de tanden en op het teken van mijn twee begeleidende instructeurs de kop onder de waterspiegel.
Mijn eerste blik onder water was dit niet, de dag tevoren was er al basis-duikinstructie in het binnenzwembad van Landal.
Eerst uitgebreid gebrieft over techniek, procedures en communicatie met handgebaren. Toen pas ging ik te water met een instructeur aan mijn zijde.
Geweldige ervaring om op je gemak rond te kunnen zwemmen, zonder moe te worden. Je trimvest zorgt er wel voor dat je op één diepte blijft "zweven" voor de rest ga je net zo snel (of langzaam) vooruit als je maar wilt bewegen.
Op het droge kostte staan blijven en verplaatsen mij zonder prothese moeite; of is helemaal niet mogelijk zonder hulpmiddelen. Een heerlijk gevoel als dat allemaal van je afvalt.
Deze onderwater ervaring had mij zo enthousiast gemaakt dat ik persé zondag terug wilde voor een duik in "open water" Mieke moest en zou mee (vond ikzelf) om in deze opwindende ervaring met mij te delen. Ook zij zou die dag nog een proefduik gaan maken.
Om zeker te zijn van een duikbeurt stond ik al vóór tien uur bij Landal aan de waterkant. Om vervolgens dus in het koude water onder te gaan duiken.
De vergezichten moesten adembenemend zijn, had men mij verteld.
Heel wat anders dan de witte tegeltjes aan wand en bodem van het zwembad die ik zaterdag eindeloos aan mij zag schuiven. Die lijken nogal op elkaar na anderhalf uur rondzwemmen.
Vol verwachting doorbrak ik de golvende scheidslijn tussen lucht en water en keek ik door de duikmasker om mij heen. Ik zag ook werkelijk.... euh alleen maar modder... tot zo’n 10 cm voor mijn bril. Verder zag ik niets, compleet niets.
Vegen over de glazen hielp niet, ik was omgeven door een wereld van drab en derrie.
Plotseling schoof de duikbril van mijn andere instructeur Robert in beeld, hij gebaarde mij weer omhoog te gaan.
"Er zijn ons op deze plek net een paar duikers voor geweest", legde hij boven de water uit. "Even twintig meter verder zwemmen en we hebben vrij zicht".
Inderdaad, ik stak verderop mijn kop weer in het water en hier ontdekte ik, dat de mij eerder voorgespiegelde taferelen niet overdreven waren.
Ik zwom langzaam naar de bodem, waar waterplanten, door een sprookjesachtige groene waas omgeven, mij omsloten. Vissen zwommen mij tegemoet en ik werd opgeslokt door een wondere wereld die ik tot dan toe slechts alleen vanaf een plat televisiescherm kende.
Ik werd op mijn rug geklopt en Robert wees naar een paar bleke rivierkreeftjes, die tussen het groen kropen. Steeds verder, steeds dieper zwom ik en kon niet genoeg krijgen van het ontdekken wat voor panorama zich achter elk volgend gordijn van golvende plantenslierten voor mij zou ontsluiten.
Een blik boven mij vertelde me dat het zonlicht inmiddels was vervaagd door een aanzienlijke watermassa en de dieptemeter wees aan dat we ongemerkt op 6 meter waren aangeland.
Zonder dat ik mij ervan bewust was, waren we spelenderwijs steeds verder afgedaald.
Dit zou voor mij ook het diepste punt van de plas zijn waar ik als introducé naar beneden mocht.
Voor mijn gevoel veel te snel, Erik gebaarde dat we weer omhoog gingen. Op zijn horloge liet hij mij zien, dat we inmiddels alweer 20 minuten lang waren opgeslokt in deze wondere onderwaterwereld. Mij leek het pas 5 minuten!
Het was op dat moment dat ik besloot om sportduiken tot mijn hobby te gaan maken.
Ik wilde deze ervaring meer en ik wilde dit op zoveel mogelijk andere plaatsen beleven.
Gewoon ergens in Zeeland, of in de Middellandse Zee, of.... al was het maar in een recreatieplas in de buurt.
Dit is zó leuk om te doen!
|
Handsignaal... een O-tje met duim-en wijsvinger: alles is OK! |
Op de oever aangekomen werd ik met hulp gestript van mijn uitrusting. Toen realiseerde ik me pas dat ik in mijn wetsuit werkelijk niets van het koude water had gemerkt.
De tie-rip had toch afdoende zijn afsluitende werk gedaan.
Fantastische ervaring, dit onder-water avontuur! Als invalide kun je je heerlijk vrij en onbelemmerd rondbewegen.
Gáán voor dat eerste sterretje!
Een jaar na mijn open-water proefduik in de plassen van De Groene Heuvels bij Nijmegen heb ik een introductieduik gemaakt bij duikvereniging "Sub'70" hier in de buurt. Nu heb ik sinds kort geen wonden meer aan mijn stomp kon ik dit avontuur eindelijk voortzetten.
Ik heb eigenlijk niet zo'n zin om me bij een gehandicapten duikvereniging aan te sluiten. Als ik in het water ben, zwem ik hartstikke vlot en makkelijk als een euhhh... zeemeermin, zo met 1 flippertje!
Vandaar gewoon bij een enthousiaste club in de buurt en ze hebben me bij "Sub'70" geweldig geassisteerd!
Dus heb ik me opgegeven om mijn brevet te halen en volgend jaar lekker te kunnen gaan genieten van 't onderwaterleven.
Harry legt de laatste hand aan de apparatuur |
|
Buddy-check met Marije... check mijn nat-poot! |
Tjonge jonge... wat een geweldige bezigheid is duiken. Ik ben bij "Sub'70" nog maar net begonnen met de cursus voor het NOB 1-ster brevet maar vind het al helemaal geweldig.
Voor de verenigingsleden ben ik "een buitenbeentje"... en terecht. Ik ben overal het laatste omdat ik mijn poot moet uit- of aantrekken en ik kan mijn linkerhand niet goed gebruiken met de bediening van de apparatuur en het maken van tekens.
Maar dat maakt ze helemaal geen moer uit... ze vinden overal wel een (veilige) oplossing voor. Er wordt over me nagedacht door instructeur Peter en aan mijn apperatuur gesleuteld daar materiaalman Harry. Net zolang tot we de problemen hebben opgelost.... prachtige mentaliteit hebben die duikers van duikvereniging "Sub'70" hier in Apeldoorn!
Voor het veilig en doelmatig verplaatsen in een natte omgeving zoals het zwembad of ook Sauna, heb ik een nat-poot gemaakt.
Dat zit zo: de voormalige stompkoker, waar ik vroeger nog wel eens stompdefecten op kreeg, heb ik voorzien van een afgedankte Blatchford MultiFlex voet en titanium paaltje.
Nogal primitief, maar wel effectief! De liner is mijn oude Seal-in en die werkt nog puik.
Dit is mijn Wet-Operations been geworden wat ik aantrek alvorens mij in zwembad of sauna te storten... en weer uittrek als ik aangekleed weer de burgerwereld betreedt.
Let wel: ik ga er niet mee te water. Dan ontdoe ik me van mijn Wet-Ops voorziening, huppel naar de rand van het bassin en spring...
Zodra ik mij weer verplaats, droog ik goed stomp en liner af en trek de vocht-voorziening weer aan.
Onder de douche hef ik effe het been op zodat de koker niet volloopt. Ook in Sauna-cabine of Turks stoombad hou ik mijn nat-poot aan, alleen kan ik nog 's een extra knie manchet proberen.
Werkt prima en is natuurlijk veel beter dan krukken, want dan kun je met alle gesjouw van apparatuur, uitrusting en een duikfles niet zelfstandig meedoen.
Iedereen staat klaar om me te helpen duikers of mede-cursisten... geen probleem!
Maar de ouwe stomp wil het toch zelluf doen, dat zit nou eenmaal in me: eigenwijs dat ik ben!
Op maat gemaakt, meneer!
Mei 2005: Bij duiken hoort een duikpak. Het meest gebruikt in het begin is een strakzittende, soort tweede huid van isolerend rubber (zg. neopreen), zogenaamd een "wetsuit" of "natpak". In dit pak blijft altijd een laagje water tussen huid en rubberlaag zitten.
Zodra je dan op wat grotere diepte komt, of gewoon in koudere jaargetijden, kun je in een duikpak langer onderblijven zonder onderkoeld te raken.
Co1b1 in zijn Dry-suit (foto: Michael Wagner) |
Voordat cursisten van de 1-ster opleiding voor praktijk instructie het buitenwater in gaan, moet er dus zo'n pak gepast en aangeschaft worden.
Met een grote groep passen en kopen betekent korting, dus op naar een duikwinkel.
Uit meer dan 600 pakken een geschikte halen is voor iedereen wel mogelijk... behalve Pour Moi natuurlijk! Ik kreeg de rechterpijp niet om mijn super-gespierde kuit en kon so-wie-so het strakzittende rubber niet op het littekengebied verdragen.
Met trainer Peter Eleveld kwamen we op het idee om eens een droogpak te passen.
Zo'n droogpak (zg. dry-suit) is een andere mogelijkheid van duiken. De naam zegt het al: je trekt het pak aan met een isolerende laag op je lichaam (een gewatteerd onderpak) en er komt geen water in.
Al filosoferend over deze mogelijkheid werd ook nog een ander groot voordeel duidelijk: Ik kon gewoon mijn prothese aan houden in het pak!
Dit zou helemaal geweldig zijn: niet meer met behulp van anderen op krukken naar de waterkant.
Met 2 benen kunnen manoeuvreren boven- en onder water... geen noodzaak meer voor een zwemprothese ofzo...
De knoop werd doorgehakt en ik bestelde een droogpak-op-maat, gemaakt van tri-laminaat. Rechterpijp moest ruimer, er kwamen andere laarzen onder waar ik met mijn prothese inkon en het warmte-isolerende onderpak werd van een lange beenrits voorzien. Verder kwam het ontluchtings ventiel op mijn rechterbovenarm ipv links.
Nou is het wel zo dat droogpakduiken een specialiteit is waar je pas later mee begint... als je wat meer duikervaring hebt opgedaan in een natpak dus.
De manier van duiken is anders, doordat je eigenlijk in een soort van "luchtbel" duikt moet je andere handelingen verrichten om stabiel in het water te kunnen bewegen.
|
Het is dus wel wat ingewikkelder, zeker als je nog maar beginner bent zoals ik.
Voor trainer Peter geen probleem om mij extra instructie hiervoor te geven: en dat was een geweldige steun voor mij natuurlijk!
De speciale maatpak bestelling duurde wat langer, maar half mei kon ik eindelijk mijn pak gaan uitproberen in het zwembad.
Een spannend moment maar het ging niet slecht. Voor mij makkelijk te zeggen want ik heb natuurlijk geen andere ervaring om me aan af te meten.
Maar het grote moment kwam eind mei, met mijn eerste buitenduik in de recreatieplas Bussloo.
Ging niet goed: nadat we ongeveer de juiste hoeveelheid lood hadden bepaald moesten we wat dieper onder de waterspiegel helaas de duik afbreken omdat ik last bleek te hebben van een verstopte voorhoofdsholte. Duiken is dan te pijnlijk en niet ongevaarlijk.
Twee dagen later lag ik alweer in het water bij de Groene Heuvels nabij Nijmegen. Nu met Gosse-Jan Postma, ook instructeur en maakte ik weer van allerlei onder-(en boven) water belevenissen mee.
Zo had ik het loodgewicht wat ik om mijn enkel droeg (1 kg blokje) aan mijn prothese vast getaped en liet ik als experiment de windsels weg die mijn prothesepijp van buitenaf qua volume beperkten.
Dat was fout: door het extra gewicht aan het uiteinde raakte mijn prothese van mijn stomp en kwam onderin mijn pak te zitten, er ontstond daar een soort ongecontroleerd ballonnetje met lucht waardoor mijn prothesebeen omhoog ging. Die lucht kreeg ik er niet meer uit, want het ontsnappingsventiel zit op mijn rechterschouder en dat was nu het laagste punt geworden!
Een fantastische ervaring: ook om te weten dat het plan met het droogpak ook werkelijk werkt!
