Wegens stompproblemen na mijn amputatie kon ik geen onderbeenprothese dragen.
De revalidatiearts besloot om me een interim-prothese aan te meten.
Zou ik in
de lange periode, dat de ontstekingen aan de stomp behandeld werden, toch kunnen
lopen.
De prothese steunde af net onder de knie (condille) en klemvast om het
bovenbeen. De stomp zat er dus zonder drukcontact in.
Met 3 skisluitingen kon
ik de bovenkant strak om mijn bovenbeen trekken.
Helaas heb ik geen foto van
de kachelpijp maar het was een lomp en zwaar ding en de knie was niet buigbaar.
Problemen dus met zitten in de auto of op een stoel.
Ik kon er goed op lopen
en zelfs balanceren op dit been was mogelijk.
Alles bij elkaar heb ik zo'n
half jaar zo gelopen, goede zet van de revalidatiearts. Aandachtspunt is een
hierdoor verkeerd aangeleerde loopbeweging. Het vooruit zwaaien van de prothese
moet vanwege de stijve knee vanuit de heup of zijwaarts gebeuren. Deze fout moet
er later weer uitgehaald worden als ik met een beweegbare knie ga
lopen.
Nadat de ontstekingen
doeltreffend waren bestreden, kon ik een "echte" prothese gaan dragen.
Zou ik
dus mijn knie kunnen buigen en na leren lopen misschien kunnen gaan
sporten.
Qua liner ben ik later van katoenen kousjes overgestapt op een Otto
Bock Derma Seal Gel Liner. Gaf goede massage aan de verkleefde huiddelen, hoewel
dat wel pijnlijk liep.
Ik heb zo'n half jaar op deze prothese gelopen en dat
ging redelijk. Hoewel door vormverandering van de stomp steeds meer problemen
met de passing ontstonden.
Vanwege passingproblemen werd
een nieuw model prothese ontworpen.
Er werd overgegaan op een lagere koker,
met vacuümmanchet om de knie om de prothese aan het been vast te houden. In
combinatie met een ventiel in de buis.
In het kunsthars van de buitenkoker
werd door de OIM De Kastanjehof speciaal voor mij een Harley-Davidson T-shirt
gegoten om de prothese met een H-D plaatje beter te laten lopen.
Een
eenvoudig model voet zonder energieteruggave, demping of vering. Alleen bedoeld
voor lagere (bejaarde) activiteiten niveaus.
Eenmaal stomp dicht en de verklevingen
weggemasseerd en geopereerd, was de tijd rijp voor "serieuzer" werk.
De
leverancier van Össur-producten wilde de Icex koker demonstreren en vroeg
mij als proef"Co"nijn.
De Icex koker heeft een full-contact passing over het
gehele stompoppervlak, zonder echte afsteunpunten. Er is geen
binnenkoker.
Met een drukpomp wordt een koolstofvezel kous om de stomp heen
geperst, die in 5 minuten uithardt. Totale vorming, passing, en afwerking van de
koker duurt zo'n 2 uurtjes.
Daarna afstelling van buis en voet en er kan
gelopen worden.
Toen de weg naar een actieve prothese vrij leek, was de belangrijkste
keuze het soort voet, dat ik wilde dragen.
Zoeken en lezen op internet bracht
me bij de FlexFoot modellen van Össur.
Samen met anderen (College Parks,
Freedom Inn., Otto Bock etc.) heeft deze leverancier een groot assortiment
prothesevoeten. Mijn keus was een breed inzetbare voet met hoog comfort. Nou,
die was er: de VSP FlexFoot.
Toen mijn prothesemaker Martin Mulder van OIM
"De Kastanjehof" informatie aanvroeg, bleek er een nog recenter model te zijn
van Össur: de Ceterus FlexFoot. Nieuw op de markt!
De specificaties
waren fantastisch en de aanvraag naar de Ziektekostenverzekering ging de deur
uit.
Omdat het een duur model betrof, deden ze moeilijk over vergoeding.
Overredingskracht van Martin, samen met motivatieomschrijving van
revalidatiearts Klaas Vlaanderen, deden hen toch toestemmen. Er werd een passing
gepland, waarbij ik de complete prothese, Icex koker met voet, tegelijk
aangemeten zou krijgen.
Het loopvlak van de Ceterus voet bestaat uit twee J-vormige veren van koolstofvezel.
De voorste, de "teenkant" is het langste en in twee delen gespleten.
Aan de
achterzijde, de "hielzijde" is een kortere koolstof veer onder de voorste
bevestigd. Verhouding in stugheid tussen de beide veren, dus het
veerkrachtverschil tussen hiel en teen is variabel door verschillende wiggen.
Zo'n wig wordt tussen de hielveer geplaatst om de verende weerstand te
veranderen.
In de voet is een luchtcilinder gebouwd die schokvorming dempt,
veroorzaakt door de gewichtsverplaatsing op de prothesevoet bij het
stappen.
Je kunt kiezen voor een geringe demping bij normale tred tot een
sterke demping bij b.v. joggen en andere sporten. De luchtdruk in de
dempingcilinder kan traploos worden aangepast worden met een handpompje (wordt
los bijgeleverd).
De voet heeft een aparte rotatiedemper: de opvallende
blauwe bal.
Zodra het lichaamsgewicht op de prothesevoet rust, zorgt deze
rotatiedemping ervoor dat bij draaien van de heup de stomp zo min mogelijk in de
prothesekoker draait, maar in plaats hiervan in de rotatiedemper.
Denkwijze
achter de gehele protheseopbouw: speling en wrijving tussen huid van de stomp en
de rest van de prothese zoveel mogelijk te voorkomen.
De combinatie.
Na 5 maanden wachten: de "Seal-In Liner".
Prothese
opbouw:
Te veel ruimte met de Seal In liner.
Door meer beweging kan het spiervolume in de stomp toenemen terwijl de prothesekoker eigenlijk is gemaakt op het moment dat ik al een half jaar niets meer met mijn been had gedaan.
Dat betekent, dat op sommige plekken de passing strakker wordt (bij de knieholte), terwijl onder aan de stomp juist meer ruimte komt omdat het vocht door bewegen beter wordt afgevoerd.
Door de koker iets aan te passen bij de knie kan het eerste probleem geprobeerd opgelost worden.
De ruimte die in de koker onstaat door het slinken van de stomp wordt opgevuld met katoenen kousjes.
Belangrijk is, aangezien de rubberen afsluitrand altijd vrij tegen de kokerwand moet zitten, dat deze vrijgelaten moet worden.
Dit heb ik opgelost door een stompkous, die ik onder de rubberen rand van de siliconenliner naar boven laat lopen; en een klein stompkousje aan de onderkant.
Je kunt dit zelf maken door een katoenen stompkous in 2-en te knippen.
Tegenwoordig heeft Össur de bovenste kous in verschillende dikten in het assortiment. Deze werkt goed omdat de randen niet omkrullen.
Het onderste stukje moet je zelf maken, maar sinds kort is er nog een andere oplossing om de ruimte in het onderste vacuüm gedeelte op te vullen
Door een dunne polymeer schijf op de bodem van de koker te leggen ben je ook van dit teveel aan ruimte af.
Dit heb ik nu sinds enige tijd uitgeprobeerd en bevalt goed.
Voor degenen die met het ruimteprobleem kampen, hieronder wat plaatjes om mijn verhaal met de opvulkousjes te verduidelijken:
De ruimte boven de rubberen afsluitring van de "Seal-In" vacuüm siliconenliner wordt opgevuld met de speciaal door Össur gemaakte stompkous, dikte #3. De rubberen rand wordt over de stompkous heengevouwen zodat de rand vrijligt. |
Onder de rubberen rand wordt de ruimte opgevuld met een klein kousje, afgeknipt van een gewone katoenen stompkous. Dit kleine stukje kous loopt maar tot de rubberen rand zodat deze vrijblijft. Ook is het mogelijk om een dunne polymeer schijf op de bodem van de koker te leggen. |
CAD/CAM Prothese.
Prothese
opbouw:
Hybride PTB/TSB Prothese.
Prothese
opbouw:
Vacuüm Seal-in ophanging vervangen door veiliger pensysteem.
Prothese
opbouw:
Liever naakt dan
namaak.
Vind ik niet
nodig. Het kost meer, gaat stuk en het blijft altijd wel zichtbaar als
kunstpoot.
Geeft me een beetje het idee van een toupetje. Een gecamoufleerd
hulpmiddel wat weer niet op echt lijkt. Waarom eigenlijk.... laat iedereen maar
zien hoe een kunstpoot eruit ziet.
In de praktijk loop ik in korte broek
of zwembroek waar en wanneer ik dat als twee-bener ook had gedaan.
Als het
mooi en warm weer is; op de camping of bij het sporten, of in het zwembad.
De
mensen reageren wel, vinden het soms niet leuk maar meestal reageren ze
positief.
Nadeel is dat gesprekken vaak over het onderwerp
amputatie of kunstpoot beginnen en erover blijven doorgaan.
Ook
belangstelling van kinderen -hoewel vertederend- word je wel eens zat. Maar,
nadat men het een paar keer heeft gezien is men eraan gewend.
Vroeger wisten
de kinderen zich geen raad als ze een beugeltje moesten dragen. Nu zijn ze er in
alle kleuren en vormen.
Als iedereen, die een kunstbeen (-arm of -hand)
dit openlijk zou doen, zouden buitenstaanders er niet sneller aan wennen?
In
de USA bijvoorbeeld, is mij verteld, lopen geamputeerden veel vaker met
onbeklede prothese. Ook in korte broek. Kijkt niemand meer van
op.