Wat Co LeDahu Zo'n Beetje Doet: ADL Dus.

Beetje huishouden, computeren, sporten.

Co LeDahu onderdrukt zijn vrouw bijna nooit
(foto: Gerard Schoutsen)

Wat is de wereld zonder hulpmiddelen?

Er zijn perioden dat ik mijn kunstpoot slechts sporadisch kan dragen. Dan gebruik ik de prothese alleen bij activiteiten die ik niet zonder kan, of die veel makkelijker gaan mét kunstpoot. Houdt in, dat ik dan terug moet vallen op hulpmiddelen.

  • Krukken. Mijn meest gebruikte hulpmiddelen. In en om huis; van en naar de auto; boodschappen in de supermarkt en kleine stukken verplaatsen; tot ongeveer 50 meter afstand.
    Nadeel: een slapende linkerhand (omdat deze niet goed functioneert) en gevaar van vallen cq uitglijden. Er valt nog wel eens een kruk om als ik even wat met mijn handen wil doen. En ik kan bijna niets meenemen.
    Kan lang blijven staan op het andere been als ik mijn stomp over een krukhandvat leg. Of met één stomp op de barkruk aan de bar. Maar dan moet ik me wel stevig vastklemmen aan een (vol) glas bier!
    Behalve twee stel gewone krukken heb ik nog een paar demontabele, om makkelijker mee te nemen.
  • Rolstoel. Gebruik ik om langere afstanden af te leggen of lange tijd moeten zitten. Rollen gaat met mijn lamme linkerhand niet makkelijk.
    Tafeltennis beoefen ik met een sportrolstoel. Gebruik ik ook voor ADL: het Activiteiten in 't Dagelijks Leven.
  • Trippelstoel. Soort luxe en stabiele bureaustoel met rem, kun je met je voeten verplaatsen; losse handen dus.
    Gebruik ik beneden in huis. Terwijl ik me verplaats kan ik handelingen verrichten en iets meenemen. Koken, drank inschenken etc. gaat perfect.
  • Douche rolstoel. Douchen gaat het veiligst en lekkerst in een doucherolstoel, vind ik.
    De douche is op de eerste verdieping van ons huis en daar gebruik ik ook de doucherolstoel om me te verplaatsen. Hoewel ook veel met krukken.
  • Traplift. Na lang zeuren en afwijzingen is het me toch gelukt na een jaar een traplift te krijgen. Gebruik ik acht van de tien keer als ik van de beneden naar de eerste verdieping moet en terug (zonder prothese dan). Met krukken is geen probleem, maar de traplift is veel makkelijker, veiliger en je kan dingen meenemen.
H-D sportrolstoel
H-D sportrolstoel


Computeren.

Bewerkte ik het toetsenbord vroeger razendsnel met twee vingers; tegenwoordig gaat dit traag en met maar één vinger. Vaak typ ik fouten en moet altijd de spellingscontrole gebruiken op fouten.
Ondanks deze ergernissen heeft mijn computer me via internet bijzonder veel informatie gegeven over alles wat met amputatie, protheses en componenten, complicaties, lotgenoten, organisaties enz. te maken heeft.
Via websites, amputatie e-mail groep, messageboards en directe contacten in binnen- en buitenland. Zo komt het dat ik deze webstek heb gemaakt. Het zou geweldig geweest zijn als ik alle kennis, die ik nu heb opgedaan sinds mijn ongeluk, van een site af had kunnen halen. Wie soortgelijks door moet maken wat ik heb gehad (ik hoop het nooit), kan mijn ervaring eventueel vooraf betrekken bij besluiten.
Dit alles maakt de computer een zeer belangrijk onderdeel in de revalidatie en verwerking van mijn ongeval met alle gevolgen nadien.


Sporten.

Co LeDahu met bokshandschoenen aan (foto: Gerard Schoutsen)Vóór mijn ongeval had ik perioden dat ik sportte als een bezetene. In minder fanatieke tijden zorgde ik er voor om op lager niveau toch actief bezig te zijn.
Het feit, dat ik een gezond, redelijk getraind lichaam heb (en niet rook!), heeft in mijn genezingsproces en revalidatie een belangrijke positieve rol gespeeld.

Toen ik nog in het ziekenhuis lag, pas geamputeerd, was ik eigenlijk al bezig met bedenken welke sporten ik weer zou gaan doen.
Tijdens de revalidatie ben ik voorzichtig gestart. Eerst fitness om mijn geslonken, in elkaar gezakte spieren weer op het oude pijl te krijgen. Tafeltennis omdat deze sport goed geschikt is om spelenderwijs grenzen te verkennen; eerst in rolstoel, later op prothese.
Nu speel ik eens per week recreatief tafeltennis bij een gezellige vereniging voor minder validen: de BRAVO in Apeldoorn. Door protheseproblemen meestal in de rolstoel.
Een hele goede sport die ik tijdens mijn revalidatie oppakte was zwemmen. In het begin moeilijk doordat de aangeleerde technieken niet meer werkten als vroeger.
Ik leerde de manier van bewegen snel en kon zelfs redelijk crawlen, wat ik vroeger niet kon. Na een tijdje revalideren kon ik een kilometer achter elkaar in rustig tempo afwisselend borst- en rugslag en crawl zwemmen.
Sporten, die ik vroeger beoefende, kon ik voorlopig vergeten. Voor karate (1e dan Wado-kai) en jiujitsu moest ik evenwicht hebben, een goede arm- en handfunctie en kunnen valbreken.

Een andere vorm van actief bezig zijn was voor mij de schietsport. Mijn werk was de wapenhandel voor sport en jacht en dus beoefende ik zelf sportschieten.
Twee problemen bij het weer oppakken van schieten zijn mijn evenwicht, natuurlijk belangrijk bij het richten; en de veiligheid bij de bediening van een vuurwapen. Tenslotte mis ik het gevoel in mijn linkerhand voor een gedeelte.
Zoon Michiel en Co lekker bezig (foto: Gerard Schoutsen)Een tak van schietsport die ik veel en graag heb beoefend is parcoursschieten.
Actieve en dynamische vorm van snel en precies schieten met pistool of revolver. Functiebeperkingen aan mijn linkerhand tellen hierbij nog veel sterker, zit er voorlopig dus niet in.
Precisieschieten met langeafstand geweren kan ik niet meer. Met het hiermee samenhangende zelf laden van munitie, doordat mijn arm en pols niet goed meer werken en ik de fijne motoriek in mijn linkerhand mis.

De allereerste sport die ik vroeger fanatiek beoefende was boksen. Ik begon met vijftien en heb gedurende zo'n twee jaar getraind. Toen Michiel (Mike) mijn zoon zestien was en een leuke sport zocht ben ik de uitdaging aangegaan. Nu train ik samen met hem, als de toestand van de stomp het toelaat. We boksen bij de ABCC hier in Apeldoorn. Een hele goede school met 2 Nederlands kampioenen: Dimitri Serdjoek en Wendell Roche; en Hennie van Bemmel en Harry als trainers.
Benenwerk kan ik net zo rustig houden als ik wil, maar ik kan wel mijn bovenlichaam en armen trainen. Moet oppassen dat ik door minder voetenwerk niet meer klappen opvang, dus goede dekking houden.
Lekker om te doen en als ik ooit van mijn etalagebeen verschijnselen afkom, wil ik er beslist mee doorgaan.

Co LeDahu spoelt aan in duikuitrusting Tijdens een gelegenheid voor gehandicapten om een proefduik te maken, ben ik erg enthousiast over de duiksport geworden.
Heb ontdekt dat je als geamputeerde met duiken op een relaxte en onbelemmerde manier je ervaringen kan verrijken en grenzen verkennen.

Onder water zwevend vergeet je ontbrekende lichaamsdelen. Hoeft niet op te letten waar je loopt en of je niet valt; geen stomppijn of knellende kokers; en toch vooruit komen!

Ik ben blij deze beleving nu pas, na mijn amputatie te hebben meegemaakt. Hoef niet te vergelijken met vroeger, toen ik nog tweebener was; allemaal nieuw en heb ik me verworven als gehandicapte.
Zogauw mijn stomp dichtblijft en er geen gevaar meer is voor infecties, ga ik een duikcursus volgen.
Hoewel ik eerst nog de nodige munten nog bij elkaar moet krijgen.

Co spoelt aan in duikuitrusting.
(foto: IAHD)